[alert prawny] Bon ciepłowniczy – praktyczny przewodnik dla gmin i jednostek pomocy społ.

Bon ciepłowniczy to nowe świadczenie pieniężne, które zostało wprowadzone ustawą o bonie ciepłowniczym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia wysokości cen energii elektrycznej z dnia 12 września 2025 r. Ustawa weszła w życie 30.09.2025 r. Pierwsze wnioski o bon można składać już od 3 listopada b.r.

Co do zasady bon będzie przynawał wójt, burmistrz lub prezydent, ale prowadzić postępowanie w sprawie wypłaty będą mogli prowadzić kierownicy jednostek pomocy społecznej.

Wójt, burmistrz bądź prezydent miasta, na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej, będą mogli upoważnić swojego zastępcę, pracownika urzędu gminy albo kierownika ośrodka pomocy społecznej, a w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych – dyrektora centrum usług społecznych lub kierownika innej jednostki organizacyjnej gminy, a także inną osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej, dyrektora centrum usług społecznych lub innej jednostki organizacyjnej gminy do prowadzenia postępowań w sprawach dotyczących wypłaty.

Komu przysługuje bon ciepłowniczy?

Przysługuje korzystającemu z ciepła dostarczanego przez system ciepłowniczy na potrzeby ogrzewania przez przedsiębiorstwo energetyczne:

– gospodarstwu domowemu jednoosobowemu, w którym wysokość przeciętnego miesięcznego dochodu nie przekracza kwoty 3272,69 zł;

– oraz gospodarstwu domowemu wieloosobowemu, w którym wysokość przeciętnego dochodu na osobę nie przekracza kwoty 2454,52 zł.

Czym jest ów system ciepłowniczy?

Przez system rozumie się sieć oraz współpracujące z tą siecią urządzenia lub instalacje służące do wytwarzania lub odbioru ciepła lub chłodu, a także lokalne źródło ciepła lub źródło ciepła bezpośrednio zasilające zewnętrzne instalacje odbiorcze, które są eksploatowane przez przedsiębiorstwo energetyczne prowadzące działalność gospodarczą wytwarzania ciepła, jego przesłania i dystrybucji lub obrotu ciepłem.

Ile wynosił przeciętny dochód w 2024/2025?

– dochód za 2024 r. – w przypadku wniosku o wypłatę za okres od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2025 r.;

– dochód za 2025 r. – w przypadku wniosku o wypłatę za okres od 1 stycznia 2026 r. do 31 grudnia 2026 r.

Co jeśli wysokość przeciętnego dochodu na osobę przekracza kwoty 3272,69 zł (gospodarstwo jednoosobowe)/ 2454,52 zł (gospodartwo wieloosobowe)?

Wówczas bon przysługuje w wysokości różnicy między kwotą bonu ciepłowniczego a kwotą, o którą został przekroczony przeciętny dochód na osobę wskazany w poprzedniej odpowiedzi.

Jeśli tak ustalona wysokość jest niższa niż 20 zł, bon ciepłowniczy nie przysługuje.

Co w przypadku, gdy wniosek o wypłatę dla gospodarstwa domowego wieloosobowego złożyła więcej niż jedna osoba?

Bon zostanie wypłacony osobie w tym gospodarstwie domowym, która złożyła wniosek jako pierwsza. Pozostałe wnioski pozostawione będą bez rozpoznania.

Czy ta sama osoba może wchodzić w skład wielu gospodarstw?

Nie. Na potrzeby składania wniosków o wypłatę przyjmuje się, że jedna osoba może wchodzić w skład tylko jednego gospodarstwa domowego.

Co w przypadku gospodarstw domowych znajdujących się pod jednym adresem?

W przypadku dwóch lub więcej gospodarstw domowych znajdujących się pod jednym adresem i otrzymujących jeden, wspólny rachunek za dostarczone ciepło przysługuje tylko jeden bon ciepłowniczy. Należy tu podkreślić stosunek koniunkcji, a zatem, aby gospodarstwa znajdujące się pod tym samym adrsem otrzymały tylko jeden bon, konieczne jest jeszcze spełnienie warunku otrzymywania wspólnego rachunku za dostarczone ciepło. W przeciwnym wypadku, przysługiwać będzie odpowiednio więcej bonów ciepłowniczych. W przypadku gdy wniosek o wypłatę bonu ciepłowniczego złożyła więcej niż jedna osoba z tych gospodarstw domowych, ten jest wypłacany osobie w tym gospodarstwie domowym, która złożyła wniosek jako pierwsza. Pozostałe wnioski pozostawia się bez rozpoznania.

Jak liczyć liczbę osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego oraz liczbę gospodarstw domowych znajdujących się pod jednym adresem?

Liczba osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego oraz liczba gospodarstw domowych znajdujących się pod jednym adresem są ustalane na dzień złożenia wniosku o wypłatę bonu ciepłowniczego.

Kogo można zaliczyć jako osobę wchodzącą w skład gospodarstwa domowego na potrzeby otrzymania bonu ciepłowniczego?

Jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, na potrzeby ustalenia prawa do w skład gospodarstwa domowego zalicza się:

1. osoby posiadające obywatelstwo polskie mające miejsce zamieszkania i przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2. cudzoziemców mających miejsce zamieszkania i przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

a) na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d lub w art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz.U. z 2025 r. poz. 1079), lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej,

b) w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany – w formie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania oraz zasiłku celowego;

3. mających miejsce zamieszkania i przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członków ich rodzin, posiadających prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jaka jest wysokość i częstotliwość wypłacania bonu ciepłowniczego?

Bon ciepłowniczy przyznawany będzie dwukrotnie, za wskazane okresy, w wysokości:

1) za okres od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2025 r. jednorazowo:

a) 500 zł – dla gospodarstwa domowego w przypadku, gdy jednoskładnikowa cena ciepła netto obowiązująca w rozliczeniach z odbiorcami ciepła w danej grupie taryfowej w danym systemie ciepłowniczym jest wyższa niż 170 zł/GJ netto i nie wyższa niż 200 zł/GJ netto,

b) 1000 zł – dla gospodarstwa domowego w przypadku, gdy jednoskładnikowa cena ciepła netto obowiązująca w rozliczeniach z odbiorcami ciepła w danej grupie taryfowej w danym systemie ciepłowniczym jest wyższa niż 200 zł/GJ netto i nie wyższa niż 230 zł/GJ netto,

c) 1750 zł – dla gospodarstwa domowego w przypadku, gdy jednoskładnikowa cena ciepła netto obowiązująca w rozliczeniach z odbiorcami ciepła w danej grupie taryfowej w danym systemie ciepłowniczym jest wyższa niż 230 zł/GJ netto;

2. za okres od 1 stycznia 2026 r. do 31 grudnia 2026 r. jednorazowo:

a) 1000 zł – dla gospodarstwa domowego w przypadku, gdy jednoskładnikowa cena ciepła netto obowiązująca w rozliczeniach z odbiorcami ciepła w danej grupie taryfowej w danym systemie jest wyższa niż 170 zł/GJ netto i nie wyższa niż 200 zł/GJ netto,

b) 2000 zł – dla gospodarstwa domowego w przypadku, gdy jednoskładnikowa cena ciepła netto obowiązująca w rozliczeniach z odbiorcami ciepła w danej grupie taryfowej w danym systemie jest wyższa niż 200 zł/GJ netto i nie wyższa niż 230 zł/GJ netto,

c) 3500 zł – dla gospodarstwa domowego w przypadku, gdy jednoskładnikowa cena ciepła netto obowiązująca w rozliczeniach z odbiorcami ciepła w danej grupie taryfowej w danym systemie jest wyższa niż 230 zł/GJ netto.

Komu i kiedy składać wniosek o bon ciepłowniczy?

Wniosek o wypłatę składa się odpowiednio wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania osoby, która go składa, zwanej dalej „wnioskodawcą”, w terminie:

1) od 3 listopada 2025 r. do 15 grudnia 2025 r. za okres od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2025 r.;

2) od 1 lipca 2026 r. do 31 sierpnia 2026 r. za okres od 1 stycznia 2026 r. do 31 grudnia 2026 r.

Wniosek o wypłatę złożony po powyżej wskazanych terminach, zostanie pozostawiony bez rozpoznania.

W jakiej formie składa się wniosek?

Na piśmie w postaci papierowej albo elektronicznej za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

* Wniosek w postaci papierowej opatruje się własnoręcznym podpisem i składa osobiście odpowiednio wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta albo nadaje w placówce pocztowej operatora pocztowego albo w placówce podmiotu zajmującego się doręczaniem korespondencji na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, co jest równoznaczne ze złożeniem go odpowiednio wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.

* Wniosek w postaci elektronicznej opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.

Co powinien zawierać wniosek o wypłatę bonu ciepłowniczego?

We wniosku o wypłatę podaje się:

1) dane wnioskodawcy:

a) imię (imiona) i nazwisko,

b) adres miejsca zamieszkania lub pobytu,

c) numer PESEL, jeżeli został nadany,

d) serię i numer dokumentu stwierdzającego tożsamość – w przypadku osób, które nie posiadają numeru PESEL,

e) obywatelstwo,

f) adres poczty elektronicznej, jeżeli wyraża na to zgodę,

g) numer telefonu, jeżeli wyraża na to zgodę;

2) informacje niezbędne do ustalenia i weryfikacji dochodów wnioskodawcy i członków gospodarstwa domowego;

3) informację potwierdzającą fakt korzystania z ciepła dostarczanego przez system na potrzeby ogrzewania przez przedsiębiorstwo energetyczne właściwe dla gospodarstwa domowego wnioskodawcy oraz informację o wysokości jednoskładnikowej ceny ciepła netto stosowanej w rozliczeniu z odbiorcami w danej grupie taryfowej w danym systemie właściwych dla gospodarstwa domowego wnioskodawcy, na dzień wejścia w życie ustawy albo na dzień 30 kwietnia 2026 r. – odpowiednio dla za okresy wskazane w art. 2 ust. 10; w przypadku gdy gospodarstwo domowe nie jest odbiorcą ciepła dostarczanego przez system na potrzeby ogrzewania przez przedsiębiorstwo energetyczne, wnioskodawca załącza do wniosku zaświadczenie, o którym mowa w ust. 11;

4) numer rachunku płatniczego oraz imię i nazwisko jego właściciela, na który zostanie przekazana kwota , jeżeli wnioskodawca chce otrzymać kwotę tego na ten rachunek;

5) dane i informacje, o których mowa w pkt 1 lit. a-e, pkt 2, członków gospodarstwa domowego wnioskodawcy, w przypadku gospodarstwa domowego wieloosobowego;

6) oświadczenie o zgodności z prawdą przedstawionych we wniosku informacji.

Czy podane we wniosku informacje mogą być sprawdzane/weryfikowane?

Tak. Właściwy wójt, burmistrz lub prezydent miasta może zweryfikować prawdziwość informacji, korzystając z informacji posiadanych z urzędu, w szczególności pozyskanych w ramach postępowań o inne świadczenia, lub wezwać wnioskodawcę do przedstawienia zaświadczeń właściwego urzędu skarbowego o wysokości dochodów podlegających opodatkowaniu lub innych dokumentów potwierdzających wysokość dochodów.

Co dokładnie może być weryfikowane?

Dokonując weryfikacji wniosku o wypłatę , wójt, burmistrz lub prezydent miasta bierze pod uwagę w szczególności:

1) informacje uzyskane w związku z postępowaniem o przyznanie:

a) świadczeń rodzinnych oraz dodatków do zasiłku rodzinnego,

b) świadczenia wychowawczego,

c) dodatku osłonowego,

d) dodatku mieszkaniowego,

e) bonu energetycznego;

2) dane zgromadzone w rejestrze PESEL oraz rejestrze mieszkańców.

Jak ustalić jednoskładnikowe ceny ciepła netto?

Ustawa obliguje przedsiębiorstwa energetyczne do opublikowania jednoskładnikowych cen ciepła netto, stosowanych w rozliczeniach z odbiorcami w każdej grupie taryfowej w każdym systemie ciepłowniczym, w ramach którego jest prowadzona sprzedaż ciepła do gospodarstw domowych, na swojej stronie internetowej lub w sposób zwyczajowo przyjęty.

Przedsiębiorstwo energetyczne ma realizować obowiązek publikacji dwukrotnie:

1) w terminie do 7 dni od dnia wejścia w życie ustawy w zakresie jednoskładnikowych cen ciepła netto, jakie stosuje w dniu wejścia w życie ustawy;

2) w terminie do 15 czerwca 2026 r. w zakresie jednoskładnikowych cen ciepła netto, jakie stosuje 31 maja 2026 r.

Czym jest jednoskładnikowa cena ciepła netto?

Jest ilorazem sumy planowanych dla danej grupy taryfowej przychodów, zgodnie ze stosowaną taryfą dla ciepła, na które składają się: przychody przedsiębiorstwa energetycznego ze sprzedaży ciepła, mocy cieplnej i nośnika ciepła powiększone o przychody z opłaty stałej i zmiennej za usługi przesyłania i dystrybucji ciepła, i planowanej ilości sprzedanego ciepła dla danej grupy taryfowej, a w przypadku dostarczania ciepła z lokalnego źródła ciepła lub źródeł ciepła, w którym zainstalowana moc cieplna nie przekracza 5 MW, bezpośrednio zasilającym zewnętrzne instalacje odbiorcze – jest ilorazem sumy planowanych przychodów przedsiębiorstwa energetycznego ze sprzedaży mocy cieplnej i sprzedaży ciepła oraz planowanej ilości sprzedanego ciepła ustalonej w ramach kalkulacji aktualnie stosowanych cen lub stawek opłat.

Jaka jest forma decyzji i termin rozpatrzenia wniosku?

* Wniosek o wypłatę bonu rozpatruje się w terminie 90 dni od dnia jego prawidłowego złożenia.

*Przyznanie przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta nie wymaga wydania decyzji administracyjnej.

*Wydania decyzji administracyjnej wymaga:

1) odmowa przyznania bonu ciepłowniczego;

2) korekta lub odmowa korekty wysokości przyznanego bonu;

3) uchylenie lub zmiana prawa do bonu ciepłowniczego;

4) rozstrzygnięcie w sprawie zwrotu bonu przyznanego albo pobranego nienależnie lub w nieprawidłowo ustalonej wysokości.