Specustawa ukraińska – sytuacja obywateli Ukrainy w świetle przepisów prawa (nowelizacji).

1. Aktualny status pobytowy UA po 30.09.2025 – daty graniczne i dokumenty

▪️przedłużenie legalnego pobytu i ochrony czasowej do 4 marca 2026 r. (kogo dotyczy; jakie tytuły/dokumenty ulegają ex lege wydłużeniu).
▪️karty pobytu: tryb 42a (ograniczenie „tylko raz”), nowe art. 42x – legalność pobytu w trakcie postępowania do odbioru karty/decyzji.
▪️ważność wiz/kart pobytu/PDTC i terminów powrotu – co przedłużone z mocy prawa.

2. PESEL/PESEL-UKR – warunek dostępu do świadczeń i „rejestracja”

▪️kto i kiedy składa wniosek o PESEL-UKR; elementy wniosku, weryfikacja tożsamości (60 dni na potwierdzenie na podstawie dokumentu podróży, jeśli PESEL nadany „na oświadczenie”);
▪️zmiany w przepisach dot. „warunku posiadania PESEL” i dat referencyjnych (m.in. przesunięcie wymogu posiadania PESEL-UKR na 4.06.2025 r. przy ścieżce pobytowej);

3. Świadczenia rodzinne i 800+

▪️okres 2025/2026 (1.06.2025–31.05.2026): składanie wniosków, terminy wypłat;
▪️już przyznane świadczenia vs. nowe zasady – co dzieje się „z automatu”, co wymaga nowego wniosku na nowy okres; zasady weryfikacji pobytu i przesłanek przez organ;
▪️wstrzymanie wypłaty przy opuszczeniu RP przez uprawnionego/dziecko (art. 26 ust. 3g specustawy) – praktyka i dowody;
▪️zapowiedziane od 2026 r. powiązanie 800+ dla cudzoziemców z aktywnością zawodową i nauką dziecka (harmonogram wejścia w życie);

4. Pomoc społeczna (PS) i inne formy wsparcia

▪️dostęp do świadczeń PS dla UA – weryfikacja przesłanek materialnych + statusu pobytu/PESEL; maksymalne daty uprawnień wynikające z przedłużenia ochrony do 4.03.2026 r. ;
▪️zakwaterowanie/wyżywienie – limity i wyłączenia (np. limity 120 dni, koniec powszechnego zakwaterowania po 31.10.2025 dla nowo przybyłych z wyjątkami).
▪️zmiany NFZ (dostęp do świadczeń zdrowotnych dla nieubezpieczonych UA od 30.09.2025 r. – co nie przysługuje + konsekwencje dla OPS).

5. Postępowanie i praktyka organu

▪️kiedy z urzędu, kiedy na wniosek (zmiana/uchylenie/przedłużenie decyzji; obowiązek weryfikacji w rejestrach SG przed zmianą decyzji; maksymalny horyzont daty – 4.03.2026).
▪️dokumentowanie pobytu na terytorium RP; jak reagować na wyjazdy >30 dni (utrata/przywrócenie statusu UKR).

6. Warsztat – kazusy

▪️6 minikazusów (m.in. „wyjazd dziecka w trakcie okresu”, „PESEL sprzed lat”, „wniosek o kartę pobytu – art. 42x”, „rodzina wraca po 29 dniach”).

Magdalena Lewandowska - prawnik, specjalista z zakresu organizacji pomocy społecznej oraz organizacji zarządzania usługami społecznymi. Od 2015 roku Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej, a następnie od 2022 roku Dyrektor Centrum Usług Społecznych.
Wykładowca akademicki – praca socjalna, organizacja pomocy społecznej. Autor licznych publikacji m.in. Komentarz do Ustawy o pomocy Społecznej, Placówki dzienne i całodobowe w systemie pomocy społecznej. Interesuje się tematyką współdziałania organizacji pozarządowych i podmiotów ekonomii społecznej z jednostkami samorządu terytorialnego oraz programami unijnymi z obszaru pomocy społecznej. Realizowała liczne działania na rzecz osób starszych m.in. Centrum Aktywizacji Seniora, Centrum Rozwoju Seniora oraz prowadziła liczne szkolenia z obszarów POWER, EFS.

✔️ dostęp do nagranego webinaru, który będzie można odtworzyć w dowolnym momencie w ciągu 30 dni od przeprowadzonego szkolenia,
✔️ certyfikat w wersji elektronicznej (w formacie PDF), wysłany na adres e-mail wskazany w formularzu rejestracyjnym,
✔️ prezentacja